Kanser ve Fertilite

Kanser tedavisi gören genç bireyler özellikle kanser tedavisinin üreme sağlığına olumsuz etkisi olup olmayacağı konusunda haklı bir endişe içerisinde kalabiliyorlar. Kanser teşhisi ile hastaneye veya kliniğe başvuran hastaya, ilk olarak tedavi yöntemleri üzerinden en uygun olanı seçilip hızlı bir şekilde uygun tedavi başlanmaktadır. Bu tedaviler, üreme durumunu etkilemeyebilir veya kişinin üreme organlarını önemli ölçüde etkileyebilir ve gelecekte çocuk sahibi olma yeteneğini potansiyel olarak değiştirebilir. Eğer çocuk sahibi olmak isteniyorsa mutlaka onkoloğunuz ile bu durumu konuşmalısınız.
Hangi kanser türleri doğurganlığı etkileyebilir?
Kadınlarda yaygın görülen kanserlerin doğurganlığı etkileme riski daha yüksektir. Bunlara meme kanseri, rahim kanseri, rahim ağzı kanseri, yumurtalık kanseri, tiroid kanseri ve lenfomalar gibi kanserler dahildir.
Erkeklerde ise, pelvik bölgedeki kanserler veya kemoterapiye ihtiyaç duyanlar doğurganlık üzerinde daha büyük bir etkiye sahiptir. Bunlara prostat kanseri, testis kanseri, lenfomalar, tiroid kanseri ve kolon kanseri dahildir.
Uygulanan tedaviler:
• Kemoterapi
Bu yaygın kanser tedavisi vücuttaki aktif hücreleri hedef alır ve yok eder. Hayati üreme organları olan yumurtalıklar ve testisler, çok sayıda aktif hücre içerir ve kemoterapiden kaynaklanan hasara karşı hassastır. Bu hasar, kanser tedavisinden sonra yumurtalıkların veya testislerin canlı yumurta veya sperm üretme yeteneğini etkileyebilir ve böylece doğurganlığı etkileyebilir. Gelecekteki doğurganlık, kemoterapinin türü, süresi ve dozu ve hastanın yaşı gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Alkile edici kemoterapi ajanları alan hastalar, diğer ilaçlara kıyasla daha yüksek risklere sahip olabilir.
• Radyasyon
Bu terapi, özellikle yüksek dozlarda pelvik bölgeye uygulandığında doğurganlığı da etkileyebilir. Bazı durumlarda, hastalar yumurtalıkların radyasyon alanından yeniden konumlandırılması için ameliyat olmayı tercih edebilir ve bu da hasar riskini azaltır.
• Cerrahi işlem
Testislerin, rahmin veya yumurtalıkların cerrahi olarak çıkarılması da doğurganlığa zarar verebilir.
• Diğer kanser ilaçları
Meme kanseri de dahil olmak üzere belirli kanserleri tedavi etmek için kullanılan hormon tedavileri doğurganlığı etkileyebilir. Ancak etkiler genellikle geri döndürülebilir; tedavi bittiğinde doğurganlık geri kazanılabilir.
Doğurganlığın etkilenip etkilenmemesi şu faktörlere bağlıdır:
• Tedavi yaşına
• kanser türü ve uygulanan tedaviye
• tedavi miktarı/doza
• tedavi süresi
• kanser tedavisinden sonra geçen zamana
• Geçmişte herhangi bir doğurganlık sorunu olup olmadığına
• kişisel sağlık durumuna
Kanser tedavisi sırasında doğurganlığın etkilenmemesi için hangi yöntemler uygulanabilir?
Yumurta dondurma işlemi:
Yumurta dondurma işlemi, yumurtalıkların uyarılarak elde edilen yumurtaların dondurulması ve gelecekte istenildiği zaman tüp bebek yöntemi ile kullanılması için saklanmasıdır.
Embriyo dondurma işlemi:
Embriyo dondurma işlemi, tüp bebek yöntemi ile elde edilen embriyoların özel solüsyonlar ile dondurularak gelecekte kullanabilmek üzere saklanmasıdır.
Sperm Dondurma işlemi:
Sperm dondurma işlemi ile sperm hücrelerinin canlılıklarının uzun süre koruyabilme amacıyla dondurularak saklanabildiği ve sonrasında çözülerek üreme tekniklerinde kullanılabildiği işlemdir.