Güneş Işınları Cilt Kanserine Neden Olur mu?

Son yıllarda güneş ışınlarının cildimiz üzerinde oluşturduğu zararlı etkileri üzerine çeşitli önlemler alınıyor olsa da maalesef cilt kanseri vakalarında azalma söz konusu değildir. Özellikle ülkemizin de içinde yer aldığı iklim kuşağında bulunan bölgelerde cilt kanserleri yaygın görülen kanser türlerindendir.

Cilt kanserlerinin çoğu, güneş ışınlarından gelen ultraviyole (UV), UVA ve UVB olarak adlandırılan zararlı ışınlara çok fazla maruz kalmaktan kaynaklanır. Atmosferdeki ozon tabakasının her yıl biraz daha incelmesi ile daha yoğun UV ışınları yeryüzüne ulaşır. Dolayısıyla güneşin altında uzun süre bekleme veya güneşlenme ile güneş yanığı ve bronzlaşma sonrası deride hücresel düzeyde hasarlar meydana gelebilmektedir. Bununla birlikte, güneşe direkt maruz kalan cilt bölgelerinde bir ben varsa, ilerleyen zamanlarda benlerin üzerinde veya daha önce ben bulunmayan sağlam deride kötü huylu bir tümör olan malign melanom görülebilmektedir.

Ultraviyole ışınları DNA hasarı sonucu deri kanseri oluşabilir. Uzun yıllar güneş maruziyeti deri kanserine neden olurken, şiddetli güneş yanıkları da ileri yaşlarda kansere neden olabilir. Kolay güneşten yanan yanık oluşturan cilt tipleri ve renkli gözlü, sarışın veya kızıl kişilerde cilt kanseri riski daha yüksektir.

Güneş koruyucu kremler kanseri önlemede etkili mi?

Güneş ışınlarının cilt kanseri gelişiminde çok önemli bir faktör olması dışında, bazı melanomların güneşe maruz kalmayan deri bölgelerinde ortaya çıkması, cilt kanserleri üzerinde başka faktörlerin de önemli olabileceğini göstermektedir. Özellikle avuç içi ve ayak tabanında bulunan benlerde ve tırnak kenarında ya da tırnakta kahverengi renk değişikliği varsa bunlar malign melonom açısından değerlendirilmelidir. Bu durumda vakit kaybetmeden mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmak gerekir.

Güneş ne zaman zararlı hale gelir?

Özellikle güneşin dik olarak geldiği ve ultraviyole şiddetinin fazla olduğu 11.00-16.00 saatleri arasında mümkünse dışarı çıkmamaya veya güneşte fazla durmamaya özen gösterilmelidir. Bunun yanında mutlaka yüksek koruma faktörlü bir güneş kremi, güneşe çıkmadan 15-20 dakika önce vücudun açıkta kalan bölgelerine uygulanmalıdır. Güneşin dik açıyla geldiği saatler aynı zamanda hava sıcaklığının da en yüksek olduğu saatler olduğundan özellikle anne adayları, yaşlılar ve çocuklar açısından güneş çarpması, tansiyon yükselmesi ya da düşmesi, yanıkların ve lekelenmelerin önlenmesi için bu saatlere özen gösterilmesi yararlı olacaktır.