Covid-19 Aşısı ve Onkoloji
Soru-Cevap
Covid-19 aşısı onkoloji hastaları için güvenli midir ?
Onkoloji hastalarında uygulanan tedaviler ve hastalık nedeniyle bağışıklık baskılandığı için covid-19 aşısı bu hastalarda daha büyük bir öneme sahiptir. Ülkemize gelmekte olan Çin aşısı inaktif yani ölü virüs aşısıdır. Dolayısıyla kanser hastaları için diğer sağlıklı bireylerde olduğu gibi enfeksiyon oluşturma gibi bir tehlikesi bulunmamaktadır ancak bunun yanında bütün aşılarda bulunan yan etkiler sağlıklı bireylerde olduğu gibi onkoloji hastalarında da görülebilir. Covid aşısı ile ilgili deneyim çok fazla olmasa da grip aşısı gibi rutin kullanılan aşılarla benzer yöntemle üretildikleri için onkoloji hastalarında da normal sağlıklı bireylerde görülen yan etkiler görülebilir ancak bunun dışında herhangi bir risk olduğunu düşünmüyoruz. Daha önceden tedavileri tamamlanmış, şu anda bağışıklık üzerine etkisi olan bir tedavi almayan, belirli aralıklarla kontrollere gelen hastaların Sağlık Bakanlığının ve onkoloji doktorlarının önerilerine uyarak mutlaka en uygun zamanda aşılama yapılması gerekmektedir.
Kemoterapi alan onkoloji hastaları covid-19 aşısı yaptırabilir mi?
Kemoterapi bağışıklık sistemini baskıladığı için aşı ile tedavinin uygulama zamanı arasında antikor oluşumu için yeterli bir zaman dilimi bulunması gerekmektedir. Kemoterapi başlanmadan 2 hafta önce aşılama yapılabilir. Kemoterapi başlanmış olan hastalarda ise pandeminin acil durumu göz önüne alındığında yine 2-3 haftalık bir aralık bırakmak sureti ile uygun hastalarda aşılama yapılabilecektir.
Akıllı ilaç kullanan kanser hastaları covid-19 aşısı olabilir mi?
Onkoloji hastalarının bir kısmı hedefe yönelik tedavi denilen akıllı ilaçlar kullanmaktadır. Bu ilaçların bazılarının immun sistem de yani bağışıklık üzerinde etkileri olabilir. Bu durumda her hastanın kendi özel durumu ve aldığı tedavi özellikleri değerlendirilerek aşı olunup olunmamasına olacaksa da zamanlamasına karar vermek gerekmektedir.
Daha önce koronavirüse yakalanmış onkoloji hastaları covid aşısı olacak mı ?
Bu konu belirsiz bir durumdur ancak yakın zamanda covid geçiren hastalarımıza, bağışıklık geliştiğini düşündüğümüz için kısa dönemde covid aşısı önerilmeyecektir. Ancak ilerleyen dönemlerde kişide oluşan bağışıklığın kaybolup, kaybolmadığı belli analizlerle tespit edilip buna göre hastalara aşı yapılması gerekebilir.
İmmunoterapi alan hastaların covid-19 aşısı riskli mi?
İmmunoterapi vücudun bağışıklık sistemini uyaran bir tedavidir. İmmunoterapi nedeniyle aşıya bağlı görülebilecek immün yan etkilerin daha fazla olabileceği endişesi bulunmaktadır. Grip aşısı ve immunoterapi ile ilgili yapılan çalışmalarda bu tür endişeleri doğrular nitelikte veriler bulunmaktadır. Bu yüzden immunoterapi alan hastaların covid aşısı yapma durumları hastaya göre değişmekle beraber hastanın doktorunun aşı olup olmayacağını hasta özelinde değerlendirmesi gerekmektedir. Kar-zarar oranı gözetilip hastalığın immunoterapisine ara verilip covid aşısı yapılması da seçeneklerden birisidir fakat bu sürenin ne kadar olacağı ve yan etki üzerine nasıl bir etkisi olacağı konuları belirsizdir.
Grip aşısı olan onkoloji hastaları covid aşısı olabilir mi?
Bu aşıların her ikisi de inaktif aşı olduğu için belli bir süre bekleme zorunluluğu yoktur. Ama yan etki gözlemi açısından grip aşısı olduktan 1-2 hafta sonra kişi covid aşısı olunabilir.
Kanser tedavisine başlayacak birisi covid-19 aşısı yaptırdığında kanser tedavisini ertelemeli mi
Kanser tedavisi planlanan bir kişide covid aşısının ne zaman yapılacağı çok önemlidir. Aşı olduktan 2 hafta sonra hastada yeterli bağışıklık oluştuğu varsayıldığından kemoterapiye başlanılabilir. Bu duruma bireyin doktorunun karar vermesi ve tedavisini planlaması gerekmektedir. Hastanın durumuna göre aşı tedaviden önce veya sonra olabilir.